کارستان هنری محمد باقر

مهم‌ترین موضوعی که در بررسی و ارزیابی زندگی هنری محمدباقر یا آقاباقر، نقاش قرن دوازدهم هجری، مطمح‌نظر نگارنده است، اثبات زنجیرۀ پدر- فرزندی او با محمدعلی بیک نقاش‌باشی است. برای این منظور، اسناد و مدارک موجود، به‌ویژه بعضی از آثار خود محمدباقر که در ساری اجرا شده است، ارزیابی و تحلیل شد. محمدباقر در بعضی از آثار خود به بازنمایی و بازسازی برخی از آثار جدش، علی‌قلی بیک جبادار، پرداخته است. از جملگی این اسناد و شواهد بر می‌آید که وی فرزند محمد علی بیک نقاشباشی بود که در نزد علی اشرف (نقاش قرن دوازهم هجری و شاگرد محمد علی بیک نقاشباشی)، به فراگیری نقاشی لاکی و تذهیب و غیره می پردازد و سپس همراه هم‌دوره‌ای‌های خود، محمدصادق و محمدهادی، نزد میرزا مهدی‌خان استرآبادی، منشی و مورخ نادرشاه، تقرب می‌جوید و بعدها همراه دوستانش به دربار کریم‌خان زند راه پیدا می‌کند و در پروژه‌های هنری دربار مشارکت می‌جوید و چندی بعد وارد دربار قاجار می‌شود. گفتنی است که در نیل به نتایج منطقی در این مقاله، از روش استقرایی و با امعان‌نظر به فرایند توصیف، ارزیابی و تحلیل و فرایند کلی نقادی علمی استفاده شده است.